Inleiding
Ton v Dijk, actief lid van onze vereniging, bewoont sinds het begin van deze eeuw samen met zijn gezin een verbouwde boerderij uit 1818.
Tijdens verbouwingswerkzaamheden stuitte hij op een muntvondst.
Welke munten en hoeveel:
Willem de tweede:
1842: 4 stuks
1843: 1
1845: 11 stuks
1846: 4 stuks
1847: 23 stuks
1848: 16 stuks
1849: 5 stuks
Willem de derde:
1850: 3
1852: 7
1854 3
Volgens Theo Mollen (muntenkenner uit Heeze) zijn de munten destijds vrijwel ongebruikt in de grond gestopt.
Dit is te zien aan de geringe slijtage van de munten; de haren op de afbeelding waren zeer gedetailleerd zichtbaar.
Echter door corrosie zijn de munten wel plaatselijk beschadigd (veel munten zaten aan elkaar vast geoxideerd).
Intrigerend is natuurlijk om te weten, wie, wanneer en waarom deze munten zijn verstopt!
Helaas zal dit wel altijd gissen blijven. De jongste munt is van 1854 toen woonde daar Antonie Bax (1789-1857).
Kwam het geld van een erfenis? Van een verkoop?
Is Antoon plotseling overleden (68 jaar) zonder door te vertellen dat er nog wat geld onder grond aanwezig was?
Of is het geld afkomstig van de erfenis van Antoon zelf?
Hieronder het relaas over ‘de schat van Strijp’ opgetekend door Piet Willems in 2000.
De webbeheerder
ARTIKEL UIT 2000, auteur Piet Willems. (eerder gepubliceerd op de website van Digitaal Leende)
Het zal je maar gebeuren! Je kunt een uit 1818 stammend boerderijtje van bijna twee eeuwen oud kopen. Je verwijdert uit een van de kamertjes
de ouderwetse plavuizen om er een nieuwe te storten. En passant graaf je een gleuf om een leiding onder de nieuwe vloer aan te brengen.
En je stuit dan op tachtig zilveren rijksdaalders uit de eerste helft van de 19de eeuw. Het overkwam Ton van Dijk in Leenderstrijp.
Ongeveer zeventig munten zijn geslagen ten tijde van koning Willem II (1840-1849), de overige dragen de beeldenaar van koning Willem III (1849-1890).
De rijksdaalders (knaken) lagen onverpakt in het gele zand. Ze zijn aan de randen wat verweerd (zwart gecorrodeerd), maar de enkele munten die al even in een badje van citroenzuur hebben gelegen, zien er heel gaaf uit. Aangenomen mag worden dat ze niet of nauwelijks in omloop zijn geweest.
De vinder en nu ook eigenaar van de muntstukken is Strijpenaar Ton van Dijk, die met zijn vrouw Heidi Slaats en hun drie kinderen over enige
tijd naar de boerderij verhuist.
Detector
In eerste instantie vonden Van Dijk en zijn helper – bij het graven van een sleuf voor een leiding onder de vloer – 68 rijksdaalders.
Omdat hij wilde weten of er mogelijk nog meer in de bodem zou zitten, riep Ton van Dijk de hulp in van Dries van Mierlo (21), ook uit Strijp.
Deze student aan de bosbouwschool in Velp (Gelderland) trekt er al zo’n jaar of zes graag in zijn vrije tijd met zijn metaaldetector op uit om te
speuren naar vondsten in de bodem. Omdat de al gevonden munten dicht opeen lagen, sommige zaten zelfs aan elkaar vastgekleefd,
dacht Van Mierlo 88 rijksdaalders te moeten vinden. Hij had ooit gelezen dat ze vroeger verpakt zaten in rolletjes van 44 stuks.
Algauw liet de bosbouwstudent die gedachte varen. Wel raakte hij ervan overtuigd dat het in totaal om tachtig rijksdaalders moest gaan.
Immers dat gaf het ronde bedrag van 200 gulden. En inderdaad, hij vond met behulp van zijn detector eerst tien en later nog twee riksen,
wat het totaal op 80 bracht. Daarnaast kwamen nog een half centstuk jaartal 1900 en twee centen (1889 en 1917) plus een ring naar boven.
Het jaartal 1917 wijst erop dat de vloer tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-’18) nog vervangen of opnieuw gelegd zou zijn.
De boerderij waar de munten gevonden zijn staat bij oudere mensen op Strijp bekend als ‘den Hulsbosch’. Eigenlijk slaat die naam ‘Huysken in den hulsbosch’ op de woning die er tegenover heeft gestaan en waar voorouders van mgr J.Bluijsen in gewoond hebben. Tot eind vorig jaar (1999 wm) was de boerderij uit 1818 eigendom van dr. Wim Westmijze. Deze kinderloze weduwnaar is vorig jaar in augustus (1999 wm) plotseling overleden. Samen met zijn vrouw Yvette was hij in 1969 op Strijp komen wonen. Ton van Dijk en zijn gezin werden huisvrienden van de familie Westmijze en kregen, na het overlijden van eerst Yvette (1996 wm) en vorig jaar Wim (1999 wm), van de erfgenamen de voorkeur om de boerderij te kopen. Voordat ze er intrekken wilden ze, mede in verband met hun drie jonge kinderen, nog enkele verbouwingen (laten) uitvoeren. Het zou bij het storten van beton en het leggen van een vloer gebleven zijn, als er niet besloten was ook nog een leiding onder de vloer te leggen. Toevallig was Ton van Dijk toen de sleuf gegraven werd zelf aanwezig. De munten lagen in een hoek van de blauwe kamer, die Yvette Westmijze-Keestra als hobbykamer gebruikte. Harrie Bax uit Heeze is er geboren en heeft er tot 1969 gewoond. Hij herinnert zich dat in het betreffende voorkamertje in 1952 de bliksem was ingeslagen en dat de elektricien om een aardleiding te kunnen maken nog enkele’ plavuizen verwijderd heeft.
Voor zover bekend is de boerderij altijd in het bezit geweest van de familie Bax. Mogelijk heeft Antonie Bax (1789-1857), die In 1813 trouwde met zijn
dorpsgenootje Elisabeth van den Berg en die ten tijde van koning Willem II assessor (wethouder) was in Leende, de boerderij laten bouwen. Hij was de betovergrootvader van Harrie Bax, wiens vader Louis in 1936 de boerderij overnam van zijn vader Johannes Laurentius (1867-1946),
een kleinzoon van Antonie en getrouwd met Hendrika van de Port uit Zesgehuchten. Zowel Ton van Dijk als Harrie Bax vinden het in zekere zin jammer dat niet Wim Westmijze, zo geïnteresseerd in het verleden, de vondst heeft gedaan.
Willem II
De gevonden rijksdaalders wegen 25 gram per stuk. Het borstbeeld van koning Willem II op de munt, naar links kijkend, is ontworpen door D. van der Keilen jr. Het muntmeesterteken is een lelie, later met een parel erboven en weer later een zwaard. Koning Willem III kijkt op de rijksdaalders naar rechts. Zijn borstbeeld, naar rechts ziende, is door J.P.Schouberg ontworpen. Het muntmeesterteken is een zwaard. De cataloguswaarde van de rijksdaalders varieert naar gelang de staat waarin de munt verkeert en het jaartal (aantal in dat jaar geslagen munten) van 20 tot 4.000 gulden per stuk.
De toestand van de munten wordt in de numismatiek onderverdeeld in vijf categorieën, oplopend van; zg (zeer goed), fr (fraai), zf (zeer fraai). pr (prima) en FDC (fleur de coin).
Bronvermelding en meer informatie over munten
http://www.dse.nl/~leende/parel/0022.htm (originele artikel van Piet Willems over de zilvervondst) webarchive
http://www.munten-postzegels-bankbiljetten-verzamelen.nl/halve cent 1906 pr.jpg
http://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksdaalder
http://www.geneaknowhow.net/faq/dagelijks-leven/geld.htm
http://entoen.nu/media.aspx?id=366